مدیریت HSE

مدیریت HSE در صنعت نفت با هدف توسعه پایدار، کرامت انسانی و به حداقل رساندن اثرات نامطلوب صنعت بر محیط زیست، به صورت یکپارچه و سیستماتیک فعالیت می‌کند. این فلسفه با تمرکز بر پیشگیری، سلامت کارکنان، ایمنی تاسیسات و حفاظت از محیط زیست، گام‌های مؤثری در جهت رسیدن به استانداردهای جهانی برداشته است.

H

Health

بهداشت

S

Safety

ایمنی

E

Environment

محیط زیست

تاریخچه HSE در صنعت نفت

۱۳۸۰/۱۱/۲۹

وزیر نفت با استقرار نظام مدیریت HSE در صنعت نفت موافقت نمودند و مطالعات رسمی جهت استقرار این نظام آغاز شد.

۱۳۸۱/۱۲/۲۴

ابلاغ الزامات نظام مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست از سوی وزیر نفت برای تمام سطوح صنعت نفت.

اوایل ۱۳۸۳

شرکت ملی نفت ایران اولین نمودار سازمانی HSE را ابلاغ نمود.

۱۳۸۳/۵/۵

وزارت نفت نمودار سازمانی HSE را به تمامی شرکت‌های اصلی و زیرمجموعه ابلاغ کرد.

از سال ۱۳۸۴ تاکنون

تهیه بیش از ۶۰ دستورالعمل و روش اجرایی، با تمرکز بر فرهنگ HSE از سال ۱۳۸۷.

۱۳۸۸

تهیه بیش از ۳۰۰ دستورالعمل و روش اجرایی در دستور کار مدیریت HSE پالایش و پخش قرار گرفت.

HSE چیست؟

مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، در ادامه سیاست‌های این شرکت برای رسیدن به استانداردهای جهانی صنایع نفتی معتبر، توسعه پایدار، تولید روزآمد و خدمت مطلوب و به منظور تغییر نگرش و اصلاح دیدگاه‌های سنتی نسبت به حادثه در مجموعه خود از نیمه دوم سال ۱۳۸۳ تشکیل شده است. این تشکیلات که جایگزین ادارات ایمنی و آتش‌نشانی شده، هر چند که بسیار جوان و نوپا است، لیکن در دوره فعالیت کوتاه خود کارنامه‌ای پربار و تأثیری قابل توجه در مجموعه‌های عملیاتی بر جای گذاشته است. با نگاهی مختصر به عملکرد این مدیریت می‌توان به ژرفای تأثیرات کمی و کیفی آن در ارتقاء سطح سلامت، ایمنی و بهداشت شرایط زیست‌محیطی مجموعه پالایش و پخش پی برد. میلیون‌ها نفر ساعت کار عملیاتی با حداقل حادثه در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، نتیجه تغییر نگرش در مدیریت ایمنی این شرکت است.

همزمان با ابلاغ ساختار HSE، تبیین شرح وظایف، شرایط احراز مشاغل و جذب نیروهای انسانی مرتبط در سطح صنعت نفت آغاز گردید. مجموعه این فعالیت‌ها بیش از یک سال به طول انجامید. عدم وجود پیشینه از تخصص‌های مرتبط خصوصاً در زمینه مدیریت یکپارچه HSE استقرار نظام مدیریت را با چالش و کاهش سرعت در پیشرفت برنامه‌ها خصوصاً مباحث کنترلی حوادث اعم از فوت، بیماری‌های شغلی و آلودگی‌های زیست‌محیطی مواجه نمود. این مهم ضرورت تسریع در طرح‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزشی و افزایش مهارت کارکنان HSE را در همان مراحل اولیه استقرار، الزامی می‌نمود. تغییر نگرش سنتی در مباحث کنترل حوادث و تمهیدات پیشگیرانه در تمام طرح‌ها و برنامه‌ها از برنامه‌های فرهنگی بود که به دلیل ماهیت کار و تمرکز بر ایجاد رویکرد نوین در افراد، زمان‌بر بود اما برنامه‌ها در سال‌های اولیه پایه‌ریزی شد. پرواضح است که بهبود فرهنگ از برنامه‌های زمان‌بر می‌باشد و در هیچ زمانی ایستایی ندارد تا نتایج مطلوب از طریق اثربخشی برنامه‌ها و دستیابی به اهداف HSE MS نمایان گردد. نتایج حاصله نیز مستمراً می‌بایست بهبود یابند. لذا شرکت ملی پالایش و پخش نیز از سال ۱۳۸۷ با تمرکز بر فرهنگ HSE پایه‌های نظام مدیریت HSE را تقویت نمود.

تهیه دستورالعمل و روش‌های اجرایی تخصصی مورد نیاز، همچنین به‌روز نمودن مقررات، دستورالعمل‌ها و استانداردهای جاری از دیگر برنامه‌ها بود که در فاصله زمانی کوتاهی می‌بایست در حد مطلوب طرح‌ریزی و اجرا می‌شد. بنا به ضرورت کار از سال ۱۳۸۴ تاکنون بیش از ۶۰ دستورالعمل و روش اجرایی تنها در وزارت نفت و شرکت ملی پالایش و پخش تهیه شده است. این در حالی است که در سال ۱۳۸۸ تهیه بیش از ۳۰۰ دستورالعمل و روش اجرایی در دستور کار مدیریت HSE پالایش و پخش قرار گرفته است. بخش عمده از خدمات طرح‌ریزی شده در شرکت ملی پالایش و پخش از سال ۱۳۸۸ به دلیل حجم زیاد، ضرورت تهیه در زمانی کوتاه و نیاز صنایع از طریق خدمات مشاوره‌های در دست اجرا قرار گرفته است.

دستیابی به شرایط موجود در زمینه مدیریت HSE، مقایسه آماری (Bench Marking)، تعیین فضاهای خالی (Gap Analysis)، تهیه طرح راهبردی و اثربخش (Road Map) از دیگر مواردی است که می‌بایست شرکت‌ها در کوتاه‌ترین زمان به نحوی مؤثر طرح‌ریزی و ایجاد نمایند. در حال حاضر با گذشت بیش از ۴ سال از ابلاغیه‌های مذکور صنعت نفت با طرح و برنامه‌ریزی‌های عمده برای سطوح مختلف کاری و با توجه به مشاغل موجود، درصدد تبیین شرح وظایف HSE برای کلیه سمت‌ها و تبیین نحوه درگیر شدن تمامی سطوح کاری می‌باشد. شناسایی فعالیت‌های بحرانی، تبیین نحوه دخالت کلیه واحدهای مستقر در شرکت‌ها جهت پیشگیری از وقوع حوادث و ساماندهی فعالیت‌ها با توجه به دخالت HSE در دیگر سازمان‌ها از برنامه‌های دشوار و پیش روی مدیریت‌های HSE است که چنانچه به نحوی اثربخش اجرایی گردند می‌توان ادعا نمود تا حدودی در مباحث پیشگیرانه و کنترلی حوادث موفق بوده است.

اهم فعالیت‌ها

فعالیت‌های بهداشت محیط

  • شناسایی، ارزیابی و کنترل آلودگی‌های هوا، آب و فاضلاب و پسماندها
  • تأمین آب و مواد غذایی سالم با کمک بهداشت تغذیه

فعالیت‌های بهداشت حرفه‌ای

  • شناسایی، اندازه‌گیری، ارزیابی و کنترل ریسک‌های بهداشتی (عوامل زیان‌آور محیط کار) شامل: عوامل زیان‌آور فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی، ارگونومیکی و مکانیکی
  • پیشگیری از وقوع بیماری‌های ناشی از کار کارکنان و اطمینان از سلامت آن‌ها و پایش سلامتی پرسنل در دوره‌های زمان‌بندی شده معین
  • پیشگیری از وقوع حوادث، آسیب‌ها و حفاظت کارکنان

فعالیت‌های ایمنی و آتش‌نشانی

  • برگزاری کارگاه‌های آموزشی تخصصی آتش و اطفاء حریق و مانورهای واکنش در شرایط اضطراری جهت پرسنل انبارها و تاسیسات گاز مایع و جایگاه‌های عرضه
  • نظارت بر حسن اجرای پروانه‌های کار سرد و گرم در سطح تاسیسات منطقه
  • ساماندهی وضعیت البسه استحفاظی پیمانکاران و رانندگان نفتکش در سطح انبارها و تاسیسات منطقه

فعالیت‌های محیط زیست

  • رساندن سطح فضای سبز در تاسیسات به استانداردهای مورد تأیید سازمان حفاظت محیط زیست
  • جلوگیری از ورود پساب‌ها به محیط زیست و به حداقل رساندن ریخت و پاش و آلودگی‌ها

فعالیت‌ها در زمینه آموزش

  • آموزش یکی از مهم‌ترین مسائل مرتبط با استقرار سیستم مدیریت HSE در سازمان است که در این راستا کلاس‌های آموزشی به صورت مستمر در زمینه مسائل مختلف HSE جهت کلیه نفرات ستادی و عملیاتی در سطح تاسیسات و مجاری عرضه منطقه برگزار گردید.